Tankstations in Oostenrijk gaan steeds meer samenwerken met grote supermarktketens. Na Billa en Spar start nu ook Mercurius een nauwe samenwerking met tankstations. De reden: de benzinestations proberen de daling van de branstofverkoop te compenseren met omzet in de winkels; de supermarkten willen producten verkopen en marktaandeel vergroten.

De lokale benzinestation-sector is ook in het Alpenland flink aan het veranderen: Terwijl het aantal stations continu afneemt, neemt het aantal onbemande tankstations toe. In 2012 steeg hun aandeel met 25 procent tot meer dan 500 stations. Goed-bezochte tanklocaties werden juist aanzienlijk verbeterd en uitgebreid met nieuwe dienstenaanbod en winkels.

Supermarkten

De keten Merkur wil samen met BP maandelijks 3 tot 4 nieuwe supermarkten openen op tankstation-locaties. In totaal moet het aantal tankshops met het merk groeien tot 80 locaties. Met het merk Billa is de REWE Group met ongeveer 115 Jet-tankstations vertegenwoordigd. Dat aantal zal stijgen naar naar 130 locaties.

“We zien dit als een logische uitbreiding van ons bedrijf”, zegt woordvoerster REWE Ines Schurin tegen ORF.at over de strategie erachter. “Bovendien zijn de winkels in tankstations interessant om de merkaanwezigheid uit te breiden.” REWE heeft ook de levering van 130 BP-eigen winkels overgenomen. Verder belevert het concern ook de ENI-groep.

Exploitatie

Het merk REWE wordt gepositioneerd met ‘precies gedefinieerde regels “, vertelt Schurin. De tankstation-ondernemer is verantwoordelijk voor de exploitatie. De kosten van de ombouw zijn voor de oliemaatschappijen en de pachters. BP investeert tientallen miljoenen in het winkelontwerp, zegt BP-woordvoerster Monika Matausch. Niet op alle locaties zou een dergelijke investering zichzelf terug verdienen.

De verlengde openingstijden van de station-winkels ten opzichte van de reguliere supermarkten, hebben wel de aandacht van de vakbonden. Die wil duidelijker regels en meer controle, omdat ze vreest dat hiermee het verbod op koopzondagen omzeild wordt.

Benzinestation

In “volwassen” markten zoals de lokale benzinestation markt, zijn strategische samenwerkingsverbanden belangrijk voor de groei, vertelt een woordvoerster van Shell op ORF.at. Shell heeft sinds medio 2011 een samenwerking met Spar. Het aantal gemeenschappelijke locaties zal dit jaar worden verhoogd tot 50. Ook deze winkels zijn onafhankelijk gefinancierd en geëxploiteerd door de tankstation-ondernemers en -pachters.

Hoeveel het marktaandeel van de supermarkt-tankstations bedraagt is nog niet bekend. Maar het voordeel van deze gemakswinkels ligt voor de hand. Tankstations hebben een goede aanloop van klanten en ook parkeerplaatsen zijn er voldoende. Dat is bij buurtsupers niet altijd het geval. De shop is te gebruiken als een volledige vervanging van de dagelijkse winkels, mits de vers-afdeling verbeterd wordt.

Marktaandeel

Deze tankstation-shops zullen ook concurreren met hun reeds bestaande supermarkten van dezelde keten. Maar dat risico wordt bewust genomen om marktaandeel te behouden. Daardoor kunnen de ketens een groter volume van goederen afzetten, waardoor inkoopprijzen omlaag kunnen.

De toegenomen concurrentie heeft ook gevolgen voor de gedeeltelijk hogere prijzen in de pompshops. De stations bieden de ‘eigen merken’, brood, groente en fruit aan tegen dezelfde prijs als in de gewone supermarkt. Merkproducten zijn 10 tot 15 procent duurder.

Prijsniveau

Het is belangrijk dat het fundamentele prijsniveau ‘zeer laag’ is, anders werkt het concept niet volgens Berkmann van Spar. De hogere prijs voor A-merken is wel nodig wegens de hogere personeelskosten als gevolg van langere openingstijden en de lagere gemiddelde opbrengst in een tankshop.