Onderzoekers van TU Eindhoven hebben een zelfreinigende coating ontwikkeld. Als deze coating wordt toegepast op auto’s zou een regenbui voldoende moeten zijn om de auto schoon te wassen en daarmee een direct gevaar opleveren voor de carwashbranche. Volgens Peter van der Veen van WashTec loopt het zo’n vaart niet. ‘Deze vinding kunnen we categoriseren onder broodje aap verhalen.”

Coatings die nu worden gebruikt hebben aan de uiterste buitenkant moleculaire groepen op ‘steeltjes’ van nano-afmetingen die zorgen voor speciale eigenschappen. Ze zijn bijvoorbeeld sterk waterafstotend of antibacterieel. Maar die moleculaire groepen gaan door lichte aantasting van het oppervlak (zoals krasjes) al snel verloren, en daarmee ook hun werking. Dat beperkt de mogelijkheden van deze coatings tot nu toe sterk.

Regenbui

Dr. Catarina Esteves en haar collega-onderzoekers van Materials & Interface Chemistry van de TU Eindhoven hebben hier nu een oplossing voor bedacht. Ze ontwikkelde hiervoor speciale steeltjes, met aan de uiteinden de functionele chemische groepen. Deze mengt ze door de coating. Wanneer het buitenste laagje eraf gekrast wordt, richten de steeltjes in de onderliggende laag zich vanzelf weer op, waardoor de functie herstelt.

De vinding kan van groot belang zijn voor allerlei toepassingen. Zo wordt het mogelijk om een auto blijvend zelfreinigend te maken, met een sterk waterafstotende coating. Doordat druppels er niet aan hechten, rollen ze van de auto af en nemen het vuil mee. Een regenbui af en toe volstaat dan voor een schone auto, waarop bovendien geen krasjes te zien zijn.

Vliegtuig

Op een soortgelijke manier kan een mobieltje altijd schoon blijven, of een zonnepaneel, of een vliegtuig. Bij vliegtuigen geldt: des te schoner het oppervlak, des te minder luchtwrijving, des te minder kerosine is nodig. Andere toepassingen zijn contactlenzen die niet bekrast raken, en coatings waar geen algen aan hechten, wat handig is voor schepen.

De beperking van de nieuwe technologie is dat ze alleen werkt bij ondiepe krassen, die niet helemaal door de coating heengaan.

Betwijfelen

Voor Peter van der Veen van WashTec is de vinding het zoveelste ei van Columbus. “Ieder jaar duiken er weer verhalen op over zelfreiningende lakken, bij voorkeur in de komkommertijd. En ieder jaar hoor je er verder niets meer van. Als er wordt gesteld dat een auto met deze speciale lak na een regenbuitje weer helemaal schoon is, waag ik dat te betwijfelen.

“Je hebt dynamisch en statisch vuil op een auto en dat kun je echt alleen maar verwijderen door het aan te raken. Bovendien wil je niet weten wat voor vuiligheid er allemaal in regenwater zit. Dus het zal allemaal zo’n vaart niet lopen.”

 Acht jaar

Onderzoekster Esteves en haar team gaan nu de vinding verder ontwikkelen in samenwerking met andere universiteiten en met industriële partners. Ze verwacht dat binnen zes tot acht jaar de eerste coatings productieklaar zullen zijn, voor prijzen die vergelijkbaar zijn met de prijzen van huidige coatings.

Fred Kramer